PESCA ARTESANAL

Context.

De tegenwoordige economie van Chili heeft zijn basis opgebouwd tijdens de dictatuur van Pinochet. Het totalitaire regime was perfect voor de vrije markt. Hoewel de regering van Allende ervoor niet sterk was in productieve activiteit en soms schaarsheid in producten was, is de ineenstorting van zijn regime toch vooral te danken aan de sabotage van Amerika in samenwerking met de oppositie. In 1973, het jaar van de staatsgreep van Pinochet, werd een beleid van investering in gezondheid, onderwijs en industrie achtergelaten en ging men over naar een onstabiele politiek met onder andere het verwijderen van de controle over de prijzen en het verkoop van overheidsbedrijven. Een jaar later was er een inflatie van 375%.

Op dit moment ziet het er niet goed uit. De economie sinds Pinochet heeft ook op de ambachtelijke visserij een zware impact gehad. Een van de belangrijkste problemen  is dat er niet veel te vissen is, wat heel absurd is voor een land dat 6.435 km kust heeft. Wat is er gebeurd?

Het probleem van de slechte administratie en uitputting van de Chileense zee begint in de jaren 80, toen de regering van Pinochet na jaren van laissez-faire, de toegang tot de zee voor nieuwe bedrijven afsloot onder de logica; als de bronnen beperkt zijn, is de toegang tot de bronnen ook beperkt. Toch bedroeg de exportwaarde van de visserij op dat moment meer dan US$ 535,4 miljoen. Chili was de tweede grootste exporteur van vismeel. Deze export was echter in handen van enkele multinationale bedrijven en gebeurde zonder enige overheidscontrole. Zij die geen toegang hadden tot de zee gingen vissen in de zones die niet gecontroleerd waren, met een enorme overbevissing als gevolg.

In 1991 kwam er een nieuwe wet die de industrie wou controleren, onder andere op vlak van de hoeveelheid schepen en de capaciteit van opslag per schip maar deze had geen effect omdat de industrie ondertussen hun capaciteit verhoogd had door een verbeterde technologie. Hierbij was het probleem dat men meer kleine vissen ving, die zich nog niet konden voortplanten. Toen was bijvoorbeeld de makreelvangst enkel goed voor vier miljoen ton per jaar.

Later bracht de regering een systeem van globale  vangstquota  ten uitvoering maar dit zonder een distributiesysteem tussen de  verschillende spelers in de sector uit te werken. In de praktijk leidde dit tot een competitie waarbij elke speler probeerde het meest mogelijk te vangen in kortst mogelijke tijd. Bovendien werd bij gebrek aan quota onder het label ‘onderzoeksvisserij zonder winstoogmerk’ gevist. Deze praktijk door de SUBPESCA oogluikend toegestaan. Deze twee factoren zorgden ervoor dat de grote spelers verder konden exploiteren conform hun productieve bekwaamheid.

Onder sterke lobbydruk van de industriële visserij, werd in 2001 een wet uitgevaardigd  (LMCA) die slechts twee jaar in uitvoering was. Deze hield de  verdeling van de Chileense zee in 4 zones in. Elk van die zones was een landsdeel (‘zeedeel’) dat de eigendom van de verschillende grote bedrijven aanduidde. De wet gaf de exclusiviteit van de ambachtelijke vissers over de eerste 5 mijl in zee, maar tegelijk kregen zij slechts een heel klein quotum in visvangst. Aan de 81, 157 officieel geregistreerde ambachtelijke vissers werd bv. maar een 5% van de makreelvangst toegewezen.

De methode om de quota’s te verdelen was  dus “ratio relatief aan de deelneming”; De hoeveelheid visvangst tussen 1997 en 2000 (inclusief onderzoeksvisserij) en de capaciteit van opslag van de schepen, werd als basis genomen voor uitgereikte quota in de toekomst,  m. a. w. de meest begunstigde was de grootste in de markt. Voor de industrie was de erkenning van zijn ‘historisch recht’ met deze wet een feit.

Bijgevolg waren de quota’s voor de kleine bedrijven onvoldoende, waardoor zij verplicht werden hun boten en quota’s te verkopen. Hierdoor kromp de productie van deze bedrijven zwaar. De Grotere kochten alles over, er ontstond een monopoliepositie van negen groepen. Zij bezitten 93,7% van de industriële visserij op makreel, de belangrijkste inkomsten bron van de Pacific sur.

Door de weinige visbronnen op zee ontstaat de moeilijke positie van de ambachtelijke visser op sociaal als op politiek vlak. Deze situatie was geen keuze maar werd opgedrongen door het ideologische economische karakter van de rechtse politiek. De politieke visie op de bedrijven is m.a.w. erg onverdraagzaam naar de ambachtelijke visserij toe.

Om mijn doel te bereiken wil ik de overbeviste zee gebieden in Chili als economische model beschrijven en aankaarten.

 

Veldwerk.

Van deze lange en smalle stuk aarde heb ik drie bestemmingen gekozen om mijn archief beelden te maken. het noord, het centrum en het zuid.

De drie gekozene punten representeren elk iets belangrijk voor de ambachtelijke visserij:

In ‘los Vilos’ zijn de “beheerzones” voor ambachtelijke vissers als eerst ontwikkeld , deze beheer zones worden als één van de belangrijkste systemen beschouwd door de regering om de ambachtelijke visserij te behouden. Het gaat over een terrein in de zee die door de regering wordt toegewezen aan de ambachtelijke visserij om zeevruchten te oogsten.

De ambachtelijke visserij in Los Vilos is op sterven na dood. Omwille van de “beheerzones” zijn de visbronnen beperkt, waardoor de vissers slechts enkele keren per jaar  zeevruchten kunnen oogsten. Toch de belangrijkste reden voor de beperkte visbronnen is de vervuiling veroorzaakt door de passage van de grote vrachtschepen van een naburige kopermijn. Deze passage vernietigt bovendien de visnetten maar alhoewel ze hiervoor door de mijn vergoed worden schept dit voor de vissers het slechte imago van luiaards in het dorp.

Uit de conversaties dat ik had met de vissers van deze sector,was één van de belangrijkste onderwerpen de vervuiling van de mijn. Zij denken dat die in grote mate verantwoordelijk is voor de uitroeiing van de bronnen maar de probleem is dat de vervuiling valt binnen het legale kader.

In San Antonio bestaan geen “beheerzones”, dat systeem zou hier niet werken door het feit dat hier te veel vissers zijn in verhouding tot de beschikbare oppervlakte.

Alle vakbonden van ambachtelijke vissers uit dit dorp vechten al jaren lang tegen de trawlvisserij die verantwoordelijk is voor de uitroeien van de heek, die vroeger overvloedig voorkwam. Trawlvisserij schaadt het ecosysteem omwille van het sleepstel dat  de boden van de zee  als het ware omploegt en het vishabitat vernietigt. Hierdoor komen de vissen niet meer terug. Trawlvisserij houdt ook geen rekening met de maat van de vissen en sluit de voorplanting van de vissen uit.

San Antonio is een van de belangrijkste havens van Chili en is desondanks heel arm.

De familie van mijn moeder is afkomstig van dit dorp en een groot deel ervan zijn vissers. Bezig met dit project op de bus richting de kust herinner ik me dat toen ik klein was ik de zee kon zien van op de heuvels bij het aankomen in het dorp, maar nu zag ik een gigantisch vierkant gebouw: een shoppingcenter, juist tegenover de baai. Dit illustreert  de verhouding tussen stad en de ambachtelijke vissers.

‘Concepcion’ is de tweede belangrijke Chileense stad na Santiago en heeft veel industrie. De vissers worden constant geconfronteerd met vervuiling.

In Concepcion zijn er veel baaien waar ambachtelijke vissers werken. Ik ging opzoek naar de baai met het grootste conflict. De plaats noemt Coronel. De baai wordt omgeven door twee Thermo-elektrische centrales die constant warm water lozen in zee. Volgens de vissers is er een grote migratie van vissen door het warme water.

De vissers van Coronel zijn bekend door zijn deelneming aan de protesten en vechten tegen de politie die aan de kant van de industrie staat. In de zone is ook een vakbond van vrouwen die zeewier ‘verzamelen’ al lang bezig tegen de thermo-elektrisch centrale. Zij willen dat de centrale weggaat, Zij zeggen dat de vervuiling  groot is en dat de vissen gekookt worden door het hete water. De vissers vertrouwen niemand en zeker geen jonge vrouw met camera, waardoor het moeilijk is om getuigenissen te verzamelen. Zij zijn kwaad op de politiek-economische situatie van het land.

Concepcion werd in 2010 verwoest door een tzunami doch de baai van Coronel hield stand. Maar is de baai ook bestand tegen de mens?

Twee maanden na deze interviews, terug in België zie ik dat de internationale pers alle aandacht gevestigd had op Coronel met de volgende nieuws:

De Morgen. Bewerkt door: redactie − 20/03/13, 20u35  − Bron: AP

Chileense stranden kleuren rood door garnalensterfte

 

De Chileense autoriteiten hebben een onderzoek gestart naar de dood van duizenden garnalen. De diertjes spoelden vandaag aan in Coronel en kleurden het strand rood.

Afgelopen weekend spoelden op hetzelfde stuk strand ook al honderden dode krabben aan. Volgens lokale vissers zorgen thermo-elektrische centrales voor opwarming van het oceaanwater, waardoor de garnalen sterven. De vissers vrezen voor hun broodwinning.

​

Tussen Los Vilos en Concepcion ligt 720,7 Km strand. De wet voor de ganse kust strook wordt echter niet overal gelijk toegepast:

Los Vilos: 5 mijlen exclusiviteit worden teruggeschroefd naar 1 mijl.

San Antonio: 5 mijlen blijven behouden, de vissers ijveren voor 8 mijlen.

Conception: 5 mijlen zonder vissen, omwille van de thermische centrale, de vissers trekken verder de zee op.

 

Conclusie.

Tegenwoordig beseft iedereen dat de wet op maat gemaakt is voor de negen economische groepen en zij hebben met het ‘historische recht’ de zee geprivatiseerd. Bovendien worden de overgebleven kuststroken zwaar vervuild door de mijnbouw en andere industrieën. De Grote visbedrijven zijn in grote mate bezig vismeel te produceren voor de voeding van varkens, kippen en koeien en dat eten wij op. In Chili is er geen cultuur om vis te eten ondanks het feit dat vis een heel gezond alternatief voor vlees vormt. Door het feit dat er geen extra waarde bestaat op visproducten zijn deze heel goedkoop met gevolg dat  de ambachtelijk vissers steeds armer worden.

​

Met dank aan Serapesca en de Nationale dienst voor visserij.